Assistent trainer

Vandaag - geachte toeschouwer - wil uw columnist het eens met uw hebben over degene die een van de ondankbaarste functies binnen de voetballerij voor zijn rekening neemt: de assistent-trainer. Elke trainer is onderaan begonnen - behalve onze bondscoach natuurlijk - dus ook gerenommeerde trainers als Leo Beenhakker en Louis van Gaal zijn begonnen als assistent, ja - geachte toeschouwer - ook zij hebben het edele vak van trainer geleerd van een ervaren collega, en ook zij zijn ooit opgezadeld geweest met de rotklusjes die het trainingsvak met zich meebrengt en ook zij zijn meerdere malen vernederd en geschoffeerd door hun baas.

De assistent is altijd als eerste op het trainingsveld; zwaar gebukt onder ballen, pionnen, hesjes en het schrijfblok van de baas. Terwijl de hoofdtrainer nog even een lekker warm bakje koffie haalt in de kantine, zet de assistent alvast het 40 bij 30 veldje uit, versjouwt alvast wat doeltjes, zet pionnen neer voor een pass-afwerk-vorm-zonder-weerstand en dopjes voor het 4-tegen-2, hij keurt de hardheid van de ballen en de mufheid van de hesjes en net als hij ook nog even snel een bakje koffie wil halen, komt de baas het veld op om te zeggen dat het geen 40 bij 30 veldje moet zijn, maar een 60 bij 40 vandaag: "zaterdag spelen we tegen een voetballende ploeg, dus houden we de ruimte maar wat groter vandaag, ze moeten leren goed om te gaan met een overdaad aan ruimte en het is goed voor de conditie, werken zullen ze". Zonder mokken verzet de assistent dan uiteraard de pionnetjes, in discussie gaan over het nut van een trainingsvorm met de hoofdtrainer heeft de assistent al in zijn eerste week afgeleerd…

Een ander facet van het trainingsvak is het analyseren van toekomstige tegenstanders, iets wat tegenwoordig voornamelijk per video gebeurt. Natuurlijk verlaagt de hoofdtrainer zich niet tot dit langdradige, doodsaaie werk: inderdaad - geachte toeschouwer - dat is een taak van de assistent. Tot diep in de nacht zoekt de assistent naar de sterke en zwakke plekken van de opponenten, om dan de volgende dag tot de ontdekking te komen dat de hoofdtrainer nauwelijks gebruik maakt van zijn ideeën; hij speelt toch weer ouderwets op de counter en weer niet met het puntje vooruit om zo tot beter aanvalsspel te kunnen komen. Zijn eigen ideeën kan de assistent alleen kwijt bij de training en wedstrijden van de 2e selectie. Helaas is daar motivatie, trainingsopkomst en uitvoering een stuk minder dan bij de eerste selectie, dus het is een slecht surrogaat, waar de ambitieuze assistent nauwelijks bevrediging uit kan halen. Stiekem denkt de assistent dan ook altijd aan hogerop, maar loyaal als hij is, zal hij die ambitie nooit zo maar hardop uitspreken; zaterdag zal hij gewoon naast de hoofdtrainer zitten en handreikingen doen die de hoofdtrainer vaak uitvoert, maar niet nadat hij gezegd heeft "dat dacht ik ook al, goed gezien".

Twee dingen houden de assistent meestal op de been: in de eerste plaats het feit dat hij zeer gezien is bij vrijwel alle spelers in de selectie: hij geniet bij hen respect door zijn gezonde kijk op voetbal en ze gunnen hem allemaal een kans als hoofdtrainer. Ook de gedachte aan Louis van Gaal en Leo Beenhakker en - meer recent - dagdromen over Frans Adelaar en Fred Rutten zijn een hart onder de riem van onze assistent: de succesvolle, doorschuivende assistent-trainer. Natuurlijk moet daar de hoofdtrainer eerst voor wijken, maar een goede hoofdtrainer ziet zelf ook wel in dat na pakweg 2 á 3 seizoenen zijn trucjes zijn uitgewerkt en dat een frissere aanpak door een gretige trainer meer rendement uit de spelersgroep zal halen; een voorbeeld van deze mooie vorm van zelfkritiek is natuurlijk het aftreden van Don Leo afgelopen weekend. Maar ook over vervroegd terugtreden is gelukkig een goede afspraak te maken, zodat ook een loyale assistent plezier in zijn werk houdt: niks is meer frustrerend dan de wetenschap dat je ergens aan het plafond zit, waar je toch niet doorheen kan breken.

Maar mocht dat plafond dan onverhoopt toch keihard blijken te zijn, zodat een assistent gevoelig zijn neus stoot, dan is het niet meer dan logisch dat zelfs een uiterst loyale assistent zijn heil in het volgend seizoen elders gaat zoeken; hoezeer dat de spelersgroep en ook de assistent zelf zal spijten. En natuurlijk verwachten wij hem ooit als hoofdcoach terug te zien…

De columnist…