Spelmaker

Vandaag - geachte toeschouwer - wil uw columnist het eens met u hebben over de absolute sleutelfiguur binnen het elftal. De man die alle lijntjes en lijnen uitzet in het veld en aldus bepaald hoe het elftal speelt: de spelmaker.

Vroeger - geachte toeschouwer - had je ze nog, de echte vedettes die nauwelijks lopend toch vaak de bal beroerden, kwaad werden als een aanval niet over hen liep, alleen scoorden uit vrije trappen en penalty's (die altijd werden opgeëist. Niks keepers die penalty's mochten nemen, een keeper moet gewoon ballen tegenhouden en verder zijn mond houden; zo luidt het devies van een echte spelmaker) en altijd meewarig neerkeken op hun minder begaafde medespelers die de bal per ongeluk op het verkeerde been inspeelden of iets naast de plek plaatsen waar de spelmaker hem graag had gewild. Bij zwaar weer (regen, storm of - nog erger - een besneeuwd veld) draafde de spelmaker wel op, contact is contact, maar vaak liet hij zich dan na een kwartiertje vervangen met een onduidelijk pijntje in het bovenbeen of een vermeende tik op de kuit; iets waardoor hij de eerste dagen na de wedstrijd helaas ook verstek moest laten gaan op de trainingen en alleen vertroeteld kon worden door de masseur.

Prototype van de spelmaker was wat uw columnist betreft Willy Brokamp. Voor de jeugdige lezertjes onder ons: Brokamp was (en is) een echte Maastrichtenaar die natuurlijk jarenlang voor MVV uitkwam, maar ook enkele jaren (zo eind jaren '70) bij Ajax onder contract stond. Dani zou - als hij in die tijd prof geweest zou zijn - de veters van Brokamp nog niet vastgemaakt mogen hebben! Brokamp was een levensgenieter, hij bezat (en bezit) ook een populair café aan het Vrijthof en naar verluid vertoefde hij daar liever dan op de in de winter drassige trainingsvelden aan de middenweg. Het Nederlands elftal was niks voor Willy; niet omdat hij niet goed genoeg zou zijn, maar omdat hij een hekel had aan de bijbehorende trainingskampen: Maastricht was hem te lief. Kortom een nuttige vedette die lekker kon voetballen als hij zin had; een echte spelmaker met een fluwelen pass en een goede vrije trap: een voetballer waar wij - echte voetballiefhebbers - vol verwachting voor naar het stadion togen.

Ze bestaan helaas niet meer geachte toeschouwer. Alleen in het zesde loopt nog een dergelijk type rond, op een hoger niveau zijn ze helaas uitgestorven. De laatste echte spelmakers waren Platini en alleskunner Maradonna (die qua gedrag zeker een spelmaker genoemd moet worden). Tegenwoordig is de spelmaker echter een functionele alleskunner: bal afpakken, vooral in dienst spelen van het elftal (dus ook mee terug verdedigen: Brokamp zou de trainer die dat tegen hem gezegd zou hebben in zijn gezicht hebben uitgelachen en daarna meteen zijn contract hebben ingeleverd), goed omschakelen, diepgang hebben; kortom allemaal eigenschappen waarvoor de ouderwetse spelmaker vroeger zijn ploeggenoten om zich heen had lopen.

Let u vandaag maar eens goed op de spelmaker van onze jongens. Vroeger was het een ietwat corpulente, laconieke speler die graag even uitpufte na een actie met de handjes in de zij, prima kon pingelen en passeren (iets wat hij wel eens te ver doorvoerde, maar het was watertanden voor de kenners) en soms zijn dag niet had, maar daar kon hij echt niet wakker van liggen.

Nu speelt hij ook in dienst van het team: hij rent in een wedstrijd meer dan anders in een half seizoen, verdedigt mee terug (hij is zelfs al in de eigen 16 gesignaleerd dit jaar), zet zelfs al slidings in en speelt goed in zijn - door de trainer aangegeven - denkbeeldige cirkel als garagedeur (voor de niet voetballers onder ons: een garagedeur werd in het vroegere straatvoetbal als kaatsobject gebruikt in een mooie een-twee). Dit alles tot groot genoegen van trainer en medespelers: het team is beter.

En toch: vroeger kon je als toeschouwer toch vooral genieten van het onverwachte: een onmogelijke passeerbeweging, afgerond met een bekeken schuivertje of - nog mooier - het stiffie. Het is toch een klein beetje het vermoorde van de creativiteit….

De Columnist….